ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ ΑΡΧΙΜ. ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΣΚΟΡΔΙΛΗ ΣΤΟ 1ο ΧΟΡΩΔΙΑΚΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ 17 ΜΑΡΤΙΟΥ 2012

ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ
ΑΡΧΙΜ. ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΣΚΟΡΔΙΛΗ
ΣΤΟ 1^ο ΧΟΡΩΔΙΑΚΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ 17 ΜΑΡΤΙΟΥ 2012

Κυρίες και Κύριοι,

Σας καλωσορίζω κι εγώ με τη σειρά μου στο 1^ο Χορωδιακό Φεστιβάλ Εκκλησιαστικής Μουσικής Κέρκυρας, που διοργανώνεται με πρωτοβουλία της Βυζαντινής Χορωδίας Κερκύρας.

Χαιρόμαστε και ευχαριστούμε θερμά όλους τους συμμετέχοντες, τις χορωδίες, τους Μαέστρους, αλλά και το κάθε ένα χορωδό ξεχωριστά για την ευγενική τους συμμετοχή, αλλά και για το έργο που όλοι μαζί παράγουμε για την Εκκλησία μας, την μουσική της και γενικότερα για τον πολιτισμό του Νησιού μας.

Από καιρό τώρα, είχαμε διαπιστώσει την παντελή έλλειψη πρωτοβουλιών στον τομέα της Εκκλησιαστικής Μουσικής στον τόπο μας, με αποτέλεσμα, η Εκκλησιαστική μουσική, που άλλoτε αποτελούσε βασικό χαρακτηριστικό του ρεπερτορίου κάθε χορωδίας, να περνά σιγά σιγά σε δεύτερη μοίρα, ή και να μην υπάρχει καθόλου, μια και οι δυνατότητες προβολής αυτού του έργου είναι σχετικά περιορισμένες. 

Αυτή η διαπίστωση μας οδήγησε να αναζητήσουμε τρόπους, ούτως ώστε, να αναδειχθεί η υπάρχουσα πραγματικότητα, δηλαδή να γίνει φανερό το έργο κάθε χορωδίας στον τομέα της Εκκλησιαστικής Μουσικής  και ακόμη, να δημιουργηθεί ένα βήμα, ένας θεσμός θα έλεγα, που θα προωθήσει και θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για περαιτέρω καλλιέργεια της Εκκλησιαστικής Μουσικής Παράδοσης του τόπου μας.

Και έχουμε την ευτυχή συγκυρία, ο τόπος μας να έχει καταστεί, στην ιστορική του πορεία, ένα σταυροδρόμι πολιτισμών, και αυτό να έχει αποτυπωθεί σε πολλές εκφράσεις του πολιτισμού μας και ιδιαίτερα στην μουσική μας παιδεία και τις επιμέρους εκφράσεις της.

Ειδικότερα για την Εκκλησιαστική μουσική, όπως αυτή διαχρονικά παρουσιάζεται στον τόπο μας, θα μπορούσαμε να παρατηρήσουμε τα εξής.

Στην Κέρκυρα παρουσιάζεται μια θαυμαστή ποικιλία στην Εκκλησιαστική μουσική παράδοση που με μία λέξη ονομάζεται και Ψαλτική. Γιατί η Εκκλησιαστική μουσική, η Ψαλτική, είναι καθαρά λειτουργική μουσική και ξεχωρίζει από το κοσμικό τραγούδι αλλά ακόμη και από τα διάφορα θρησκευτικά άσματα και τραγούδια που υπάρχουν και ακούγονται, όμορφα και έντεχνα, χωρίς όμως να έχουν λειτουργική αξία και χρήση.

Στο πλαίσιο της Εκκλησιαστικής υμνολογίας, παρατηρούμε ιστορικά την ανάπτυξη και εξέλιξη τριών κυρίως κλάδων της Εκκλησιαστικής Μουσικής στο Νησί μας. Αρχικά η Ελληνική η γνωστή ως Βυζαντινή μουσική παράδοση και Ψαλτική. Αμέσως μετά το Εντόπιο Ψαλτικό ιδίωμα και τέλος η Ευρωπαϊκή πολυφωνία. 

Η Ελληνική Βυζαντινή Μουσική Παράδοση η οποία μαρτυρείται μέσα από την ιστορική πραγματικότητα και την σχέση της Κέρκυρας με το κέντρο της Ορθοδοξίας, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αλλά και μέσα από την μαρτυρία παλαιών κωδίκων και χειρογράφων που σώζονται σε Ι. Μονές του Νησιού μας, αλλά και διασώζονται μέσα από την προφορική παράδοση και την ζώσα πραγματικότητα όπως διαμορφώθηκε μέσα στους αιώνες. Η Βυζαντινή μουσική παράδοση μαρτυρείται ακόμη στα παραδοσιακά μας τραγούδια η μελισματική εξέλιξη των οποίων φανερώνουν την σχέση των τρόπων και των ήχων της Ελληνικής λεγομένης Βυζαντινής μουσικής μας παράδοσης, που αποτελούν εξέλιξη των αρχαίων τρόπων της Αρχαίας Ελληνικής μουσικής. Με την πάροδο των αιώνων η αποκλειστική χρήση της Ελληνικής Βυζαντινής μουσικής, συμπληρώνεται με την εμφάνιση της κρητικής μουσικής παράδοσης στα επτάνησα με τη έλευση των κρητών καλιτεχνών, λογοτεχνών μουσικών και Αγιογράφων και την γέννηση του εντόπιου Ψαλτικού ιδιώματος, καθώς βεβαίως και της επτανησιακής σχολής στον τομέα της Αγιογραφίας. Ακόμη η εντόπια ψαλτική φανερώνει την συγγένειά της με την μητέρα της Ελληνική Βυζαντινή μουσική από την εξέλιξη των μουσικών φράσεων της οκτωηχίας της, η οποία παρουσιάζει εγγενείς ομοιότητες αλλά και αξιοσημείωτες διαφορές.

Η εξέλιξη του Ψαλτικού ιδιώματος αυτού, παραδιδόμενο από στόμα σε στόμα, μια ζωντανή παράδοση, και με αυτοσχέδιο τρόπο εναρμονισμένο, φτάνεις στις ημέρες μας σε τρίφωνη μορφή, αλλά με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που υπογραμίζουν τον Ψαλτικό και συνάμα Λειτουργικό χαρακτήρα της εν λόγω παραδόσεως.

Η Ευρωπαϊκή πολυφωνία θα λέγαμε ότι αποτελούσε την φυσική εξέλιξη των Ψαλτικών πραγμάτων μετά την πολύφωνη απόδοση των ύμνων της Εντόπιας Ψαλτικής.

Τρίφωνη αρχικά, τετράφωνη αργότερα μαρτυρεί μια πληθώρα συνθετών με ποικιλία έντεχνων συνθέσεων και έγινε αμέσως αγαπητή στους φιλόμουσους Κερκυραίους.

Μιλώντας όμως για τους κλάδους της Εκκλησιαστικής Μουσικής και Ψαλτικής στο νησί μας, δε θα πρέπει να αντιληφθούμε τους κλάδους αυτούς ως στεγανά, αλλά ως συγκοινωνούντα δοχεία και ως μέρη μιάς και μοναδικής Ψαλτικής παράδοσης. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η Βυζαντινή Ψαλτική χαρακτήριζε πάντοτε, την παράδοση των μοναστηριών μας αλλά και πολλών Ιερών ναών της πόλεως και της υπαίθρου. Το εντόπιο ψαλτικό ιδίωμα την παράδοση των Ενοριών πλην κάποιων εξαιρέσεων και η Ευρωπαϊκή πολυφωνία την παράδοση των μεγάλων πληθυσμιακά Ενοριών. 

Όλα λειτουργούν, καλλιεργούνται και εξελίσσονται στον ίδιο χώρο με κέντρο την Λατρεία της Εκκλησίας μας. Όλα αυτά, επίσης, είναι αλληλοσυμπληρούμενα και συνεχόμενα και συνυπάρχουν στην ζωή της Εκκλησίας μας και κατά συνέπεια αποτελούν την ζώσα Κερκυραϊκή Εκκλησιαστική και Ψαλτική μας παράδοση. Γιατί πολλές φορές, στον ίδιο Ναό ακούγονταιν και συνυπάρχουν δύο ή και οι τρείς κλάδοι της Ψαλτικής μας. Ιδιαίτερα ο περιορισμός της έκτασης της Ευρωπαϊκής πολυφωνίας μόνο στους ύμνους της Θείας Λειτουργίας με ελάχιστες εξαιρέσεις την Ακολουθία του Ακαθίστου και μεμονωμένα τροπάρια, κατέστησε αναγκαία την συμπλήρωση των κενών στην ακολουθία του εσπερινού και του όρθρου, αλλά και των άλλων ακολουθιών από την ντόπια Ψαλτική παράδοση, ή την Βυζαντινή.

 

Η συνέχεια και η ενότητα επομένως της Ψαλτικής παραδόσεως είναι γεγονός διαπιστωμένο εν τοις πράγμασι και σήμερα έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε όμορφες ερμηνείες των υπέροχων Εκκλησιαστικών ύμνων από εξαιρετικούς συνθέτες και με την συμβολή και εργασία των Χορωδιών που λαμβάνουν μέρος στο Φεστιβάλ.

Σήμερα μας συγκέντρωσε όλους μας εδώ η αγάπη μας για την Εκκλησία και την μουσική της σε όλες τις εκφάνσεις και εκφράσεις της. Συγκεντρωθήκαμε εδώ σε αυτό το 1^ο Χορωδιακό Φεστιβάλ Εκκλησιαστικής Μουσικής για να χαρούμε αυτή την θαυμαστή ποικιλομορφία. Για να κατανοήσουμε ότι με όποιον τρόπο κι αν το κάνουμε, αυτό που κάνουμε, αποτελεί ύμνο στον Κύριο και Θεό μας και καρδιακή προσφορά μας ως ελάχιστο αντίδωρο των πολλών Του προς εμάς δωρεών.

Επιθυμία μας είναι το Χορωδιακό Φεστιβάλ Εκκλησιαστικής Μουσικής να καταστεί ένας θεσμός που θα επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο παρουσιάζοντας την πρόοδο και τις εξελίξεις στον χώροι της Εκκλησιαστικής μας μουσικής σε όλες της τις εκφράσεις. Σε αυτό ζητούμε και την συνεργασία όλων σας με κοινό γνώμονα την αγάπη για την Εκκλησία μας, τους ύμνους και την μουσική της. 

Επιτρέψτε μου να εκφράσω τις ευχαριστίες μου εκ μέρους της Βυζαντινής Χορωδίας Κερκύρας σε όλους όσοι βοήθησαν στην πραγματοποίηση του 1^ου Χορωδιακού Φεστιβάλ Εκκλησιαστικής Μουσικής. 

Τον Σεβασμιώτατο ποιμενάρχη μας Μητροπολίτη Κερκύρας Παξών & Διαποντίων Νήσων κ.κ. Νεκτάριο με την ευλογία του οποίου πραγματοποιείται το Φεστιβάλ.

Την Εφορία Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων και το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού για την Παραχώρηση της Χρήσης του Ιερού Ναού του Αγίου Γεωργίου παλαιού Φρουρίου που μας φιλοξενεί σήμερα.

Το γραφείο πολιτισμού του Δήμου Κέρκυρας για την συνεργασία και βοήθειά του.

Τον πρόεδρο της Ενώσεως Χορωδιών Κέρκυρας κ. Αντώνη Μάμαλο για την βοήθειά του.

Στους Μαέστρους, στις διοικήσεις και στους χορωδούς των Χορωδιών που λαμβάνουν μέρος στο Φεστιβάλ αλλά και σε εκείνους που επιθυμούσαν να λάβουν μέρος αλλά για πρακτικούς λόγους δε είναι μαζί μας σήμερα.

Τέλος, επιτρέψτε μου να εκφράσω τις θερμές μου ευχαριστίες στα μέλη και στους συνεργάτες της Βυζαντινής Χορωδίας Κερκύρας, που ανέλαβαν το βάρος της σημερινής διοργανώσεως. Ιδιαίτερα δε να ευχαριστήσω και τον κ. Βασίλειο Γεωργάτο για την  παρουσίαση του φεστιβάλ.

Σας ευχαριστώ πολύ για την παρουσία σας, την αγάπη σας για την μουσική, για το νησί μας, για την εκκλησία μας και τους ύμνους της.

Ο θεός να χαρίζει σε όλους υγεία και δύναμη. Καλή επιτυχία στις χορωδίες μας, καλή ακρόαση σε όλους. Σας ευχαριστώ πολύ που με ακούσατε.

π. Σπυρίδων Σκορδίλης.

Ο Αρχιμ. π. Σπυρίδων Σκορδίλης, είναι Ηγούμενος της Ι. Μονής Υ. Θ. Υψηλής Μαγουλάδων Κερκύρας, Ιεροκήρυξ της Ι. Μητροπόλεως Κερκύρας, Παξών & Διαποντίων Νήσων,
Δάσκαλος της Ψαλτικής Τέχνης και Διευθυντής της Βυζαντινής Χορωδίας Κερκύρας.